ചിത്രം എന്ന ഒരു അലങ്കാരമുണ്ട്, അതിൻ്റെ ഭാഗമായി പലവിധ ചിത്രബന്ധങ്ങളും ഉണ്ട്. കവി ഒരുചിത്രം ചമച്ച് തൻ്റെ കവിത ആ ചിത്രത്തിന്റെ ആകൃതിയിൽ കൊണ്ടുവരുന്നതാണ് ചിത്രബന്ധം. ഇത് പലപ്രകാരമുണ്ട്, താമരയുടെരൂപം കൊണ്ടുവന്നാൽ പദ്മബന്ധം, വില്ലാണെങ്കിൽ ധനുർബന്ധം, ചക്രത്തിൻ്റെ ആകൃതിയിലുള്ളത് രഥചക്ര ബന്ധം, കലപ്പയുടെ ചിത്രമെങ്കിൽ ഹലബന്ധം എന്നിങ്ങനെ. ഇതിൽപ്പെട്ട ഒന്നാണ് നാഗബന്ധം അഥവാ സർപ്പബന്ധം . നാഗബന്ധം ഒറ്റയും ഇരട്ടയുമായി രണ്ടുവിധമുണ്ട്. ഒറ്റയിൽ ഒരു നാഗമേയുള്ളൂ. ഇരട്ടയിൽ അത് രണ്ട് നാഗങ്ങളാണ്. ഒറ്റയിൽ 20ഉം 21ഉം ബന്ധനങ്ങളുള്ളതുണ്ട്. ഇരട്ടയിൽ 21 ബന്ധങ്ങളുള്ള ഒരു ചിത്രമേയുള്ളൂ. ഭാഷാഭൂഷണം ഇതിനെ അവതരിപ്പിക്കുന്നത് ഇരട്ടയിലാണ്. അതാണ് ഇവിടെയും വിശദീകരിക്കാനെടുക്കുന്നത്.